Reforma systemu zabezpieczenia społecznego i diagnoza
Realizacja strategicznych zamierzeń rządu — wzrostu gospodarczego prowadzącego do poprawy warunków życia obywateli — nie jest możliwa bez stosownych przekształceń w sferze socjalnej. Obecne obciążenie budżetu oraz niesprawność istniejącego systemu w krótkim czasie mogą doprowadzić do krachu finansów publicznych, przekreślającego dotychczasowy wysiłek refor-
matorski. Również z punktu widzenia obywateli system ten jest niesprawny
i niesprawiedliwy — niejednokrotnie właściwej pomocy nie otrzymują najbardziej potrzebujący, a korzystają z niego osoby, które ze świadczeń korzystać nie powinny.
Kompleksowa reforma systemu zabezpieczenia społecznego — rozumiana jako ubezpieczenia społeczne, ochrona zdrowia i ochrona przed skutkami bezrobocia — nie jest zatem kwestią wyboru, lecz bezwzględną koniecznością spowodowaną głównie:
systematycznym spadkiem stosunku liczby osób zasilających składkami istniejący system ubezpieczeniowy do liczby osób korzystających ze świadczeń. Zgodnie z prognozami tendencja ta utrzyma się także w nadchodzących latach, gdy zbiegną się procesy wygasania aktywności zawodowej przez pokolenia powojennego wyżu demograficznego z aktywizacją zawodową pokoleń niżowych drugiej połowy lat 80., a następnie początku lat 90.;
wzrostem poziomu składki z 15,5% (lata siedemdziesiąte) do 45% wynagrodzenia, przy czym by pokryć jedynie wydatki na emerytury i renty pracownicze — bez zasilania FUS środkami budżetowymi — już teraz stosowne obciążenie musiałoby być o 9 punktów wyższe. Obecnie łączne obciążenie pracodawców z tytułu składek na FUS, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 48,5%;
brakiem możliwości sprostania przez budżet obecnym obciążeniom związanym z finansowaniem sfery socjalnej;
systematycznym pogarszaniem się stanu zdrowia obywateli.
Rząd uznaje systemowe rozwiązanie kwestii zabezpieczenia społecznego za jeden z priorytetów swojej działalności. Wykorzystując w możliwym zakresie wnioski wynikające z prac prowadzonych przez poprzednie gabinety — przygotowywana jest kompleksowa koncepcja reform w tej sferze i trwają przygotowania do jej wdrażania, przy świadomości, że zakończenie procesu reformowania tej sfery to perspektywa 10-20 lat. Równolegle podejmowane są kroki mające na celu podniesienie sprawności istniejącego systemu.