PRZESŁANKI POSTAW

O    dwóch przesłankach tych postaw – charakterze uczonego i presji warunków — już wspomniałem, wypada wymienić jeszcze trzecią, związaną z dialektyką rozwoju samej nauki. W okresie formowania się teoretycznych podstaw danej dyscypliny mamy z reguły do czynienia ze ścieraniem się różnych poglądów, hipotez czy całych teorii. Tworzą się szkoły naukowe często związane z określoną uczelnią czy krajem. Wyznawcy tych szkół atakują i sami są atakowani, a walka ta sprzyja tworzeniu więzi dającej się porównać do koleżeństwa żołnierskiego.Formowanie się autorytetu protagonisty szkoły przestaje być wówczas jedynie wyrazem bezinteresownego uznania dla uczonego, lecz wspierać ma również idee przez niego głoszone. Równocześnie jednak autorytet ów bywa gwałtow­nie podważany przez przeciwników naukowych atakujących go bezwzględnie i nieraz niesprawiedliwie. Sytuacja taka istniała np. w drugiej połowie XIX w.