Środki

Najważniejsze instrumenty prowadzące do realizacji tych celów, to:
1. Nowelizacja Kodeksu Pracy, w wyniku której możliwe będzie:
zawieranie układów zbiorowych pracy na szczeblu zakładowym i ponad- zakładowym. Przepisy będą określać zakres przedmiotowy tych układów oraz strony uprawnione do ich zawierania, precyzując przy tym klauzulę pokoju społecznego, zakazującą wszczynania sporu zbio­rowego w okresie obowiązywania układu;
określenie kryteriów i zasad ustalania reprezentatywności związków zawodowych uprawnionych do zawierania układów zbiorowych pracy na szczeblu ponadzakładowym;
odejście od różnicowania regulacji prawnej stosunków pracy ze względu na sektor własności;
swobodne kształtowanie umownych warunków pracy, przy założeniu, że nie mogą być one mniej korzystne, niż przewidują to normy prawa pracy;
dostosowanie przepisów prawa pracy do warunków gospodarki rynko­wej (np. zakaz prowadzenia przez pracownika działalności konkurencyj­nej wobec interesów pracodawcy w okresie zatrudnienia i po jego ustaniu, swoboda ustalania okresu próbnego, zastąpienie ogólnego stażu pracy stażem zakładowym);
rozszerzenie norm ochronnych w zakresie indywidualnych warunków pracy i płacy (np. oprócz obowiązującej normy rocznej wprowadzenie także dodatkowego limitu pracy nadliczbowej wynoszącego 4 godziny na dobę, powszechne prawo do odprawy rentowo-emerytalnej, ograni­czenie dopuszczalności wielokrotnego zawierania krótkotrwałych umów okresowych);
dostosowanie niektórych regulacji prawnych do standardów międzyna­rodowych, wynikających z konwencji MOP i prawa Unii Europejskiej (np. podwyższenie minimalnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, rozszerzenie prawnych gwarancji corocznego prawa do urlopu, infor­mowanie pracownika — na jego żądanie — o przyczynie wypowiedzenia umowy, usunięcie unormowań dyskryminujących pracowników
mężczyzn, jedynych opiekunów małych dzieci);
odejście od traktowania formalnej dyscypliny pracy jako elementu ustawowej regulacji stosunku pracy oraz wyeliminowanie norm wiążących negatywne skutki w zakresie uprawnień pracowniczych z określonym trybem rozwiązania stosunku pracy.
2. Wyposażenie organów sądowniczych w uprawnienia do rozstrzygania sporów na tle przestrzegania układów zbiorowych pracy oraz w efektywną możliwość nakładania sankcji na strony tych układów, w związku z naru­szaniem ich postanowień.
3. Zmiana statusu przedsiębiorstw państwowych zmierzająca do faktycznego umożliwienia ich kierownictwom występowania w roli autonomicznej strony stosunków pracy.
4. Nowelizacja pakietu ustaw: o związkach zawodowych, o organizacjach pracodawców oraz rozwiązywaniu sporów zbiorowych, a także przyjęcie takiej ich wykładni, która gwarantowałaby równowagę stron zbiorowych stosunków pracy.
5. Inicjowanie przez rząd wprowadzania rozwiązań prawnych, zabezpie­czających przed przekształcaniem się organizacji samorządu gospodar­czego i zawodowego w oligarchiczne grupy interesu, zdolne do narzu­cania swojej woli administracji publicznej kosztem innych grup społecznych, zwłaszcza konsumentów. W związku z tym podmioty, których interesy mogą być naruszone przez uchwały organów samo­rządu gospodarczego i zawodowego, zostaną wyposażone w prawo zaskarżania tych uchwał.
6. Szybkie uregulowanie aktem ustawowym statusu działającej na szczeblu centralnym Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych. Komisja stanowić będzie forum współdziałania związków zawodowych, organizacji pracodawców i rządu w zakresie kierunków i sposobów realizacji polityki społeczno-gospodarczej. W jej skład wchodzić będą przedstawiciele tych związków zawodowych i organizacji praocodawców, które spełnią kryteria reprezentatywności określone w ustawie. Uzgod­nione stanowisko Komisji będzie wiązać strony i stanowić wytyczną ich działania.
Wprowadzenie wskazanych rozwiązań kształtujących nowy ustrój pracy, to sprawa pilna, która zostanie rozstrzygnięta jeszcze w 1994 r. Faktyczne wejście w praktykę społeczną tych rozwiązań wymagać będzie jednak wszechstronnych działań szkoleniowych i edukacyjnych, które zostaną wdrożone przez Minis­terstwo Pracy i Polityki Socjalnej, wspólnie ze związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców. Finansowanie tych przedsięwzięć zapewnią głównie zagraniczne środki pomocowe.
Ponadto społecznej debaty wymaga kwestia powołania w przedsiębio­rstwach, tak publicznych, jak i prywatnych, rad zakładowych, które zapew­niałyby pracownikom minimum partycypacji w zarządzaniu i ewentualnie stanowiły stronę zakładowych układów zbiorowych, zwłaszcza tam, gdzie nie istnieją organizacje związkowe. Rząd przedłoży propozycję, która mogłaby stać się przedmiotem takiej debaty.