Nadrzędnym celem nowej polityki mieszkaniowej

Odrębne, odmienne uregulowania instytucjonalno-prawne w sferze mieszkal­nictwa, w tym przede wszystkim systemu finansowania, są historycznym dorobkiem społeczeństw demokratycznych. Ich podstawowym celem jest łagodzenie sprzeczności między koniecznością zaspokojenia potrzeb miesz­kaniowych a wysoką ceną mieszkania.
Nowa polityka mieszkaniowa państwa zakłada stosowanie świadomego i odpowiedzialnego interwencjonizmu państwa sprowadzającego się do dwóch grup działań:
wdrożenia zmian prawno-instytucjonalnych pozwalających na prawidłowe funkcjonowanie praw rynkowych (kreowanie proefektywnościowych postaw i zachowań uczestników rynku mieszkaniowego),
wprowadzenie odrębnych od uniwersalnych zasad działania systemu finan­sowania i kredytowania budownictwa mieszkaniowego – w tym sanację i zwiększenie rozmiaru pomocy ze środków publicznych dla sfery mieszkal­nictwa.
Podstawowe zmiany prawno-instytucjonalne, włączające mieszkalnictwo w sferę działania praw rynkowych i nadające nakładom mieszkaniowym charakter procesu inwestycyjnego, zostały wprowadzone pięcioma ustawami uchwalonymi w roku 1994. Umożliwiają one:
uporządkowanie stosunków własnościowych, reformę stosunku najmu i ekonomizację czynszów, a więc stworzenie podstaw dla odrodzenia sprawnie działającej gospodarki remontowej,
dostosowanie przepisów prawa budowlanego i planowania przestrzennego do wymogów gospodarki rynkowej,
wdrożenie i zwiększenie obrotu nieruchomościami, a więc zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych drogą pozainwestycyjną.
Uchwalone ustawy: Prawo budowlane, o zagospodarowaniu przestrzen­nym, o najmie i dodatkach mieszkaniowych, o własności lokali oraz
o wyłączeniu z mienia przedsiębiorstw państwowych mieszkań zakładowych tworzą jedynie warunki konieczne dla powstania skutecznego systemu za­spokajania potrzeb mieszkaniowych. Warunki dostateczne powstaną wtedy, gdy uruchomiony zostanie sprawny, dostosowany do specyfiki mieszkalnictwa system finansowania i kredytowania. W latach 1995-1998 podstawowym zadaniem rządu będzie stworzenie takiego systemu. Wymaga to:
uporządkowania i usprawnienia działania istniejącego systemu finansowa­nia, spłat kredytu długoterminowego, w tym także metod pomocy ze środków publicznych,
stworzenia wielu, dostosowanych do różnych poziomów zamożności, sys­temów oszczędzania i kredytowania,
uruchomienia systemu kredytowania remontów kapitalnych,
uruchomienia systemów finansowania i kredytowania infrastruktury komu-
nalnej.
Nadrzędnym celem nowej polityki mieszkaniowej będzie taka transformacja potrzeb mieszkaniowych w efektywny popyt, która pozwoli na w miarę szybki wzrost poziomu dostępności do mieszkania. Realizacja tego celu jest możliwa pod warunkiem zmiany obecnego sposobu pomocy państwa, tzn. uruchomie­nia procesów oszczędzania na cele mieszkaniowe i nadania budownictwu czynszowemu rangi priorytetu.