Polityka regionalna
Regionalne zróżnicowania przebiegu i skutków ustrojowej transformacji powodują głębokie zmiany w strukturze gospodarczo-przestrzennej Polski oraz w hierarchii województw pod względem atrakcyjności dla inwestorów
i mieszkańców. Zyskują regiony wielofunkcyjne, koncentrujące potencjał intelektualny, z relatywnie dobrze rozwiniętą infrastrukturą i powiązaniami międzynarodowymi. Tracą uprzywilejowaną w przeszłości pozycję regiony koncentracji przemysłów: wydobywczego, ciężkiego i zbrojeniowego oraz państwowego rolnictwa. Rozpad bazy ekonomicznej poprzedniego systemu rodzi w tych ostatnich niebezpieczeństwo kryzysu o charakterze strukturalnym oraz wywołuje napięcia społeczne, a równolegle wzmaga postawy roszczeniowe, przybierające niekiedy formy zagrażające pokojowi społecznemu.
Z takiej oceny dynamiki zróżnicowań międzyregionalnych wynika konieczność uwzględniania w polityce państwa specyfiki uwarunkowań, predyspozycji i perspektyw poszczególnych regionów. Nie odpowiadają wynikającym stąd potrzebom zasięg i formy polityki regionalnej, która dotych-
czas polegała na stosowaniu zunifikowanych instrumentów i to wyłącznie w stosunku do obszarów zaliczanych do zagrożonych wysokim bezrobociem strukturalnym, określanym głównie na podstawie aktualnej stopy bezrobocia.
Niezbędna indywidualizacja rozwiązań wymaga nowych form współpracy między centrum a układem regionalnym, które sprzyjałyby zarówno uwzględnieniu realiów makroekonomicznych, jak i specyfiki poszczególnych województw. W obecnej sytuacji, kiedy wojewoda jest tylko mianowanym urzędnikiem rządowym, zaś wojewódzki sejmik samorządowy – wyłącznie organem doradczym, pozbawionym gestii prawnej i materialnej, niezbędnym staje się kreowanie wojewódzkich i ponadwojewódzkich porozumień z udziałem reprezentatywnych i opiniotwórczych środowisk regionalnych. We współpracy organów rządowych z tymi gremiami możliwe będzie wypracowanie rozwiązań chroniących politykę regionalną przed arbitralnością z jednej, partykularyzmem zaś z drugiej strony.
