Rozwój i reforma sektora finansowego

Dotychczasowy proces transformacji sektora finansowego w Polsce nie naruszył dominującego znaczenia banków komercyjnych w funkcji gromadze­nia oszczędności oraz kredytowania wydatków inwestycyjnych i konsumpcyj­nych. Są one nadal podstawowym operatorem rynku pieniężno-kredytowego. Mimo powstania kilkudziesięciu banków prywatnych (w tym kilkunastu z udziałem zagranicznym), a także prywatyzacji kilku banków będących własnością Skarbu Państwa, przeszło 80% obrotów sektora bankowego przypada nadal na banki państwowe.
Jako całość sektor bankowy cechuje się znacznym niedorozwojem. Suma aktywów wszystkich polskich banków jest dużo mniejsza od sumy aktywów jednego wielkiego banku zachodniego, a stosunek aktywów krajowych całego systemu bankowego do PKB wynosi w Polsce zaledwie ok. 20% (w krajach rozwiniętych relacja ta osiąga poziom 100 i więcej procent). Niedorozwój krajowego sektora bankowego wyraża się również dominacją banków komercyjnych (przy prawie całkowitym braku banków hipotecznych, towa­rzystw budowlanych, banków inwestycyjnych itp.) oraz głębokim kryzysem znacznej części banków spółdzielczych obsługujących polskie rolnictwo i jego otoczenie.
Pomimo znacznych postępów w zakresie porządkowania roli i zadań NBP w odniesieniu do sektora bankowego i budowy jego niezależności, nadal łączy on funkcje emisyjne, nadzorcze oraz właścicielskie, co nie sprzyja właściwej realizacji żadnej z nich.
Niską kapitalizacją oraz znaczną monopolizacją charakteryzuje się ist­niejący w Polsce sektor ubezpieczeniowy. Blisko 70% zbioru składki przypada na PZU, zaś kolejne 15% — na TUiR Warta. Nierozwiązany jest ciągle problem niezależnego nadzoru nad tym sektorem. W początkowej fazie rozwoju znajduje się również regulowany rynek papierów wartościowych. Wprawdzie w latach 1991-1993 stworzona została infrastruktura tego rynku (odpowiadająca rozwiązaniom istniejącym na rozwiniętych rynkach papierów
wartościowych) oraz zaadaptowana koncepcja zdematerializowanego obrotu papierami wartościowymi — to nadal kapitalizacja spółek notowanych na WGPW nie przekracza poziomu 5% PKB.