Podsumowanie realizacji dziesięciu programów węzłowych
Strategia dla Polski – gospodarczy program koalicji SLD-PSL przynosi oczekiwane rezultaty. W latach 1994-1995 polska gospodarka okazała się jedną z najbardziej dynamicznych w świecie. Rekordowe było tempo wzrostu gospodarczego i wzrostu eksportu. Wyraźnie spadły inflacja i bezrobocie. Rosły realne dochody ludności i konsumpcja. Te korzystne tendencje dostrzegają międzynarodowi partnerzy Polski. Zwyżkują więc nasze notowania i zwiększa się dopływ zagranicznego kapitału.
Wzrost gospodarczy nie jest nam jednak dany na zawsze. Trzeba wielu świadomych zabiegów i wysiłku, by korzystne tendencje utrwalić. Szczególnie wiele, choć dalece nie wszystko, zależy od jakości polityki gospodarczej rządu. Powinna ona aktywnie i kreatywnie wykorzystywać powstające nowe okoliczności oraz sprawnie eliminować, a przynajmniej ograniczać ujawniające się zagrożenia.
Dyskusja nad Pakietem 2000 wykazała, że skonkretyzowanie Strategii dla Polski – wobec nowych wyzwań – jest potrzebne i oczekiwane, zwłaszcza przez środowiska bezpośrednio związane z gospodarką. Przy wielkiej mnogości i rozmaitości zgłoszonych uwag szczegółowych przesłanki konstytuujące Pakiet uzyskały poparcie. Dzięki poprawkom i uzupełnieniom zaproponowanym przez różne organizacje i instytucje zyskuje on na konkretności i jasności.
Pakiet 2000 nie zastępuje Strategii dla Polski. Jest jej rozwinięciem w nowych warunkach, które tworzą z jednej strony nasze sukcesy gospodarcze, z drugiej zaś – bliska już perspektywa wejścia do Unii Europejskiej. Pakiet obejmuje działania mieszczące się w obszarze wyłącznie dwóch nurtów polityki gospodarczej, a mianowicie polityki makroekonomicznej oraz fiskalnej. Dotyczy więc żywotnie zarówno pracodawców, jak i pracobiorców, producentów i konsumentów. Jego realizacja zmniejszy siłę politycznych konfliktów i przetargów wokół bieżącej polityki gospodarczej, ograniczając tym samym ryzyko destabilizacji gospodarki.
Istotą Pakietu nie jest stawianie szczegółowych zadań gospodarczych, lecz wytyczenie zasadniczych celów. Celów trudnych, ambitnych i mobilizujących, ale możliwych i koniecznych do realizacji. Dlatego Pakietu nie należy postrzegać jako innej postaci planu 5-letniego. Pakiet to projekcja tego co możliwe, potrzebne i konieczne do osiągnięcia i utrwalenia. Jego powodzenie w wymiarze generalnym będzie warunkować wejście Polski do Unii Europejskiej, a to z kolei jest centralnym elementem polskiej racji stanu przełomu stuleci.
Pakiet 2000 jest propozycją reakcji na trzy zasadnicze problemy polskiej gospodarki, które obrazują następujące pytania:
jak sprostać wyzwaniu, którym będzie integracja z UE około 2000 roku?
jak utrwalić silną tendencję wzrostową z lat 1993-1995?
jak przeciwstawić się groźbie destabilizacji gospodarki w następstwie narastającego obecnie nacisku roszczeń grupowych?
Tym samym Pakiet określa, w jaki sposób sprostać wyzwaniom, wykorzystać możliwości i przeciwstawić się zagrożeniom stojącym przed polską gospodarką.
W wymiarze wyzwań Pakiet to zestaw celów umożliwiających makroekonomiczne skonsolidowanie polskiej gospodarki w perspektywie znalezienia się Polski w Unii Europejskiej. Nie chodzi tylko o to, że nasza gospodarka musi formalnie spełnić kryteria stawiane jej członkom. Od tego, na ile te kryteria spełnimy, zależeć będzie, w jakiej kondycji wejdziemy do Unii i jaką w niej zyskamy pozycję.
W wymiarze możliwości Pakiet należy postrzegać jako zestaw środków mających na celu utrwalenie osiągniętego wysokiego tempa wzrostu. Warunkuje to wszystkie nasze plany i zamiary, tak społeczne oraz ekonomiczne, jak i polityczne. Bez wysokiego i stabilnego tempa wzrostu w dłuższym okresie Polska nie będzie w stanie skutecznie rozwiązywać stojących przed nią problemów albo będzie to robić połowicznie, niezależnie od tego, jaka formacja sprawować będzie władzę.
Wreszcie w wymiarze zagrożeń Pakiet to zestaw reguł pozwalających chronić gospodarkę przed destabilizacją. Nadspodziewanie dobrze przetrwała ona ostatni wielomiesięczny okres wstrząsów politycznych. To dobrze świadczy
o trwałości i głębokości zachodzących w niej zmian strukturalnych i systemowych oraz potwierdza słuszność prowadzonej polityki: reform konsekwentnych i systematycznych, spokojnych i przyswajalnych przez ludzi, zamiast forsowanego reformowania wbrew społeczeństwu.
Zagrożenie destabilizacją wynika jednak nie tylko z bardzo ostrych napięć politycznych, ale przede wszystkim nasilającej się presji na skonsumowanie osiągniętych owoców wzrostu gospodarczego i walki o ich podział. Niszczącym skutkom tej walki można zapobiec tylko przez osłonięcie gospodarki odpowiednio stabilnymi i twardymi regułami polityki makroekonomicznej i fiskalnej. Reguły te, chroniąc gospodarkę przed populistycznym zagrożeniem, uczynią ją zarazem przewidywalną dla wszystkich uczestników gry ekonomicznej, stwarzając naturalne zachęty do innowacyjności i przedsiębiorczości, a także do napływu kapitału zagranicznego.